Besin grupları nelerdir? İnsanlar, varoluşundan beri besin çeşitlerine ihtiyaç duyarlar. Hayatta kalmak için en gerekli olan şey kesinlikle besin çeşitleridir.
Sağlıklı ve düzenli beslenme, hayatın devamlılığını ve hastalıkların azalması için en önemli unsurlardan biridir. Sağlıklı ve düzenli beslenmek için besinler yapı benzerliği olarak 4 ana besin grubuna bölünmüştür. Peki bu besin grupları nelerdir?
1. Besin Grupları: Süt Grubu
Başta ergenler ve çocuklar olmak üzere her yaş grubundaki insanların bu grubu kesinlikle tüketmesi gerekmektedir. Peki bu grupta hangi besinler yer almaktadır? Süt ve süt yerine geçen her besin bu grup altında toplanabilir. Örneğin; peynir, yoğurt, süttozu gibi sütten yapılmış besinler. İçerdikleri fosfor, protein, kalsiyum, B12 ve B2 vitaminleri ile oldukça önemli ve yararlı bir besin kaynaklarıdır.
Kalsiyum bakımından oldukça zengin olan bu grup hücre çalışmasında ve dişlerin ve kemiklerin sağlıklı gelişmesinde oldukça etkili olmaktadır. Yağsız ya da içerisinde az oranda yağ bulunan yoğurt ve süt gibi besinler az miktarda tercih edilmeli. Pastörize edilmemiş sütlerden yapılan peynir veya çiğ süt gibi besinler kişilerde brusella adı verilen bir hastalığa yol açabilmektedir. Bu yüzden kaynağı bilinmeyen hiçbir ürün tüketilmemelidir.
UHT (uzun ömürlü sütleri) ya da pastörize edilmiş ürünleri tercih etmeniz en doğrusu ve sağlıklısı olacaktır. Sütü kaynatmak isterseniz kaynama noktasına geldikten sonra en az 5 dakika kaynatmak en doğrusu olacaktır. Çünkü sütün az kaynatılmış olması mikropların tamamını öldüremeyeceği gibi çok kaynatılması da sütteki vitaminlerin yok olmasına neden olacaktır.
Ayrıca yoğurttaki suyu süzmek de B2 vitamin kaybına neden olacaktır. Yoğurttaki yeşilimsi renkteki su atılmamalıdır. Bu suyu ekmek mayalandırmada, pasta ya da çorba yapımında kullanmanız çok sağlıklı olacaktır.
2. Besin Grupları: Et-Yumurta ve Kurubaklagil Grubu
Bu grupta tavuk, et, balık, nohut, kuru fasulye, mercimek ve yumurta gibi besinler bulunmaktadır. Ayrıca fındık, fıstık ve ceviz gibi besinler de bu grupta yer almaktadır. İçeriğinde demir, fosfor, magnezyum, B6, B12, B1, A, çinko ve protein gibi vitaminler bulunmaktadır. Hüre yenilenmesi, görme ve doku onarımı işlemlerinde görev alan besin çeşitliliğini sağlamaktadır.
Kan yapımında oldukça önemli olan besin öğeleri bu grupta yerini almaktadır. Sindirim sistemi, deri sağlığı ve sinir sistemlerinde görev alan besin öğelerini içerisinde bulundurur. Bu besinlerin en temel görevi ise şüphesiz ki hastalıklara karşı oldukça koruyucu bir yapısının olmasıdır.
Et
Etler, oldukça iyi bir protein kaynağıdır. Özellikle de gelişim ve sağlık için çocukların, bebeklerin ve diyet uygulayan kişilerin tüketmesi oldukça sağlıklıdır. Günlük olarak balık, et, tavuk tüketimi sağlık açısından oldukça yararlıdır. Ette yüksek miktarda protein bulunduğundan dolayı suyundan ziyade etin kendisinin tüketilmesi en sağlıklısı olacaktır.
Diyabet, koroner arter ya da hipertansiyon hastalarının diyetisyen kontrolünde derisiz beyaz et ve yağsız kırmızı et ya da balık etini tercih etmeleri gerekmektedir. Yağlı etlerde fazla miktarda kolestrol ve doymuş yağ miktarı bulunduğundan dolayı hastalığa sahip kişilerin bu besinleri tercih etmemesi en doğrusu olacaktır.
Yumurta
Protein kalitesi bakımından oldukça yüksek olduğundan dolayı çocuk ve bebekler tarafından günlük olarak bir adet kadar tüketilmesi yararlıdır. Karaciğer ya da böbrek yetmezliği hastalarının uyguladıkları diyette yumurta yüksek protein içerdiğinden dolayı oldukça fazla tercih edilmektedir. Yumurta etrafındaki kabuklardan rahatlıkla mikroorganizmalar geçtiği için yumurta akının çok iyi pişirilmesi gerekmektedir.
Pişmemiş yani çiğ yumurtanın tüketilmemesi daha sağlıklıdır. Kalp ve damar hastalığına sahip kişiler haftada 1 ya da 2 kez yumurta yiyebilirler. Et tercih etmeyen kişiler et seçeneği yerine yumurta yiyebilirler. Yumurta, tahıl ya da sebzelerle beraber yenilirse, kan kolesterolüne hiçbir olumsuz yönde bir etkisi bulunmaz. Yumurtanın içerisinde bulunan lesitin beyin işlevlerinin düzenli çalışmasında yardımcı olmaktadır.
Kurubaklagiller
Posa içeriklerinin fazla miktarda olması ve yağ içeriklerinin ise düşük miktarda olması sebebiyle özellikle diyabet, kalp ve damar hastalarının uyguladığı diyetlerde sıklıkla yer almalıdır. İçerisinde bulunan minerallerin yararlılığı dolayısıyla C vitamini bakımından zengin besinlerle beraber tüketilmelidir.
Yağlı Tohumlar
Yağlı tohumlar; Mineraller, B grubu vitaminleri, yağ ve protein bakımından zengin olan besinlerdir. Ancak yağlı tohumlar içerisinde oldukça fazla yağ bulundurduğundan dolayı tüketim miktarlarına oldukça dikkat edilmelidir.
3. Besin Grupları: Sebze ve Meyve Grupları
Bitkilerdeki her türlü yenilebilme kısımlar bu grupta yer alabilmektedir. İçeriğinde bulunan Beta koroten, E, C, B2 vitaminleri, potasyum, kalsiyum, magnezyum, demir, folik asit posa gibi vitaminleri sayesinde antioksidan bir özelliğe sahiptirler. Bu gruptaki besinler gelişmeyi ve büyümeyi sağlar, ağız ve diş sağlığını korur, doygunluk hissi verir, doku onarımı ve hücre yenilenmesini sağlar.
Şişmanlık ya da damar hastalıkları gibi dengesiz beslenme sonucu oluşan hastalıkların giderilmesinde yardımcıdır. Hastalıklara karşı oldukça fazla direnç sağlar ve bağırsakların düzenli çalışmasına yardımcı olur.
4. Besin Grupları: Ekmek ve Tahıl Grubu
Bu grupta mısır, pirinç, buğday, yulaf ve çavdar gibi tahıllar ve bunlarla yapılmış bulgur, gevrek, yarma gibi besinler bulunmaktadır. İçeriğinde mineraller, vitaminler, karbonhidratlar gibi besin çeşitleri bulunması sebebiyle sağlık açısından oldukça önemli besinlerdir. İçerisinde Beta koroten, E, C, B2 vitaminleri, potasyum, kalsiyum, magnezyum, demir, folik asit posa gibi vitaminleri bulunduğundan dolayı oldukça faydalı besinlerdir.